Tel. 24h/7: 693 503 720

Testament – co warto wiedzieć o tym dokumencie?

Testament i co warto wiedzieć o tym dokumencie

Bardzo częstym źródłem rodzinnych konfliktów jest podział majątku po zmarłym krewnym. Prawnicy spotykają się z tym problemem niemalże każdego dnia, a sprawy w sądach trwają nawet po kilkanaście (lub nawet kilkadziesiąt!) lat. Aby zapobiec takim sytuacjom, najlepszym sposobem jest podzielenie majątku jeszcze za życia.

Testament a darowizna

Jeśli chcemy podzielić swój majątek mamy dwie formy do wyboru: darowiznę lub testament.

Darowizna jest nieodpłatnym przekazaniem danej części majątku na rzecz drugiej osoby. Rodzi obowiązek podatkowy, którego wysokość uzależniona jest od stopnia pokrewieństwa. Może wynosić od 3 do 20% części darowizny, która przekracza kwotę wolną od podatku – która jest większa dla bliskich, mniejsza dla dalszych krewnych i znajomych. Najbliższa rodzina (tzw. zerowa grupa podatkowa) jest zwolniona z podatku. Dużą wadą tego sposobu podziału majątku jest fakt, że bardzo trudno jest odwołać lub zmienić postanowienia darowizny.

Natomiast testament jest rozporządzeniem majątkiem na wypadek śmierci.  Testament można zmieniać w każdym momencie – zarówno w całości, jak i jego poszczególne postanowienia. Warto zaznaczyć, że testament ZAWSZE dotyczy tylko jednego spadkodawcy, czyli nie istnieje takie coś jak testament małżeński.

Rodzaje testamentów

Testament nie zawsze wygląda tak samo – poniżej omawiamy różne jego formy i sposoby sporządzania, akceptowane przez polskie prawo.

Testament notarialny

Zgodnie ze swoją nazwą, testament notarialny spisywany jest formą aktu notarialnego. Notariusz spisuje wolę spadkodawcy (lub osoby sporządzającej testament), odczytuje ją na głos i prosi o podpis – na końcu sam podpisuje i opieczętowuje dokument.

Sporządzenie testamentu w tej formie ma wiele zalet – przede wszystkim jednak robimy to pod kontrolą osoby znającej prawo, więc zmniejsza się ryzyko, że testament mógłby zostać unieważniony przez sąd. Zezwala on także na zawarcie tzw. zapisu windykacyjnego, czyli przekazania spadkobiercom konkretnych rzeczy.

Za sporządzenie testamentu notarialnego zapłacimy ok. 100-250 zł.

Testament własnoręczny

Testament ręczny (zwany również holograficznym) jest wciąż najczęściej stosowaną formą spisywania ostatniej woli. Istotne, żeby był w całości napisany odręcznie (a nie wydrukowany i podpisany), bo w innym razie automatycznie uznawany jest za nieważny. Pod zapisami koniecznie musi znaleźć się pełna data i podpis.

Tak spisany testament można przechowywać w domu lub u notariusza – koniecznie jednak o fakcie istnienia dokumentu i miejscu jego przechowywania trzeba poinformować kogoś bliskiego.

Testament alograficzny

Ta forma testamentu polega na oświadczeniu woli przez spadkodawcę w obecności dwóch świadków wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.

Oświadczenie to jest spisywane w protokole, odczytywanym spadkodawcy i świadkom, następnie dokument powinien zostać podpisany przez wszystkich zebranych: spadkodawcę, świadków, przedstawiciela władzy, wobec którego składane było oświadczenie.

Testamenty szczególne: ustny, podróżny, wojskowy

Istnieje również kategoria „testamentów szczególnych”, których szczególność polega na wyjątkowych okolicznościach ich sporządzenia. Co jednak ważne, w momencie ustania owych okoliczności taki testament jest ważny tylko pół roku – chyba że spadkodawca wcześniej umrze.

Testament ustny

Testament ustny jest sporządzany w przypadku, gdy istnieje ryzyko rychłej śmierci spadkodawcy lub jeżeli ze względu na zaistniałe okoliczności nie ma możliwości sporządzenia (lub jest to znacznie utrudnione) dokumentu w zwykłej formie.

Sporządzenie tego rodzaju testamentu polega na oświadczeniu woli przez spadkodawcę w obecności co najmniej trzech świadków. Treść powinna zostać w przeciągu roku spisana przez jednego ze świadków oraz podpisana przez spadkodawcę i co najmniej dwóch świadków.

Testament podróżny

Testament podróżny sporządzić można podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym.

Ta forma testamentu polega na oświadczeniu woli przez spadkodawcę w obecności dwóch świadków wobec kapitana statku lub jego zastępcy. Treść powinna zostać spisana przez kapitana statku lub jego zastępcę, odczytana spadkodawcy i świadkom, a następnie podpisana przez  wszystkich zebranych: spadkodawcę, świadków, kapitana lub zastępcę, wobec którego składane było oświadczenie.

Testament wojskowy

Testament wojskowy sporządzany jest jedynie w okresie mobilizacji lub wojny, lub podczas przebywania w niewoli.

Do sporządzenia tego typu testamentu uprawnieni są jedynie osoby wymienione w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej, m.in. żołnierze Sił Zbrojnych.